Wees Voorzichtig met Slaap- en Kalmeringsmiddelen

Als je moeite hebt met slapen, angstig bent of stress ervaart, kan een arts slaap- en kalmeringsmiddelen voorschrijven. De meest voorgeschreven middelen in deze categorie zijn benzodiazepines.

Hoewel slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen helpen in moeilijke tijden en symptomen kunnen verlichten, pakken ze de onderliggende oorzaak niet aan. Vanwege hun hoge verslavingspotentieel kunnen ze ook extra problemen veroorzaken.

Gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen niet te lang, omdat je er gewend aan kunt raken of afhankelijk van kunt worden. Ze kunnen geheugen- of concentratieproblemen veroorzaken en een depressie maskeren. Bovendien verminderen ze je alertheid tijdens het autorijden, wat wettelijk verboden is als je deze middelen gebruikt. Bij ouderen kunnen slaapmiddelen ook tot valpartijen leiden wanneer ze ’s nachts opstaan.

Korte Termijn Risico’s van Slaap- en Kalmeringsmiddelen

• Verminderde concentratie en reactiesnelheid: Dit verhoogt het risico op verkeers- en andere ongevallen, vooral bij ouderen.
• Verhoogde neerslachtigheid en angst.
• Overdosering: Te veel innemen kan leiden tot bewustzijnsverlies, coma of ademhalingsstilstand.
• Gevaarlijke combinatie met alcohol: Beide zijn verdovende middelen en samen hebben ze een versterkt effect, veel groter dan de som van de afzonderlijke effecten.

Lange Termijn Risico’s van Slaap- en Kalmeringsmiddelen

Langdurig gebruik van benzodiazepines leidt tot ophoping van werkzame stoffen in het lichaam, wat vervelende bijwerkingen kan veroorzaken:

• Fysieke symptomen: Hoofdpijn, geheugenverlies, vermoeidheid, wazig zien, sufheid, slappe spieren, duizeligheid en somberheid. Verminderde zin in seks komt ook vaak voor.
• Gaten in het geheugen: Langdurig gebruik vermindert het vermogen om stress te hanteren en alert te reageren.
• Veranderingen in persoonlijkheid: Positieve gevoelens worden verdoofd, het leven lijkt vlak en kleurloos, en men wordt onverschillig, wat het moeilijker maakt om de oorspronkelijke klachten aan te pakken.
• Tegengestelde reacties bij ouderen en kinderen: Slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen hen juist onrustig maken, wat ook geldt voor mensen die van nature angstig of agressief zijn.
• Depressie: Benzodiazepines helpen niet bij depressies en kunnen ze juist verbergen of veroorzaken.

Verslaving

Na zes tot acht weken gebruik ontstaat afhankelijkheid van benzodiazepines. Stoppen wordt dan moeilijk door zowel lichamelijke als geestelijke afhankelijkheid:

• Lichamelijke afhankelijkheid: Het lichaam went aan een bepaalde dosis, waardoor steeds hogere doses nodig zijn voor hetzelfde effect, ook wel tolerantie genoemd.
• Geestelijke afhankelijkheid: Mensen denken dat ze zonder slaappillen niet kunnen slapen of zonder kalmeringsmiddelen niet de deur uit durven.

Ontwenningsverschijnselen

Stoppen na langdurig gebruik is moeilijk: de onderdrukte problemen kunnen hevig terugkeren en vervelende ontwenningsverschijnselen zoals angststoornissen, slapeloosheid, verwardheid, hallucinaties en nachtmerries kunnen optreden. Geleidelijke afbouw onder begeleiding van een arts is daarom essentieel.